Półwysep Pelješac – nieodkryty skarb Dalmacji?

Rego-Bis, 13.05.2022

Pelješac to półwysep w południowej Chorwacji, w żupanii dubrownicko-neretwiańskiej położony około godziny jazdy od Dubrownika. Ma około 70 km długości, zajmuje powierzchnię 350 km2 i jest połączony z resztą Chorwacji w najwęższym punkcie, który znajduje się w pobliżu miasta Ston. Kanał Pelješac oddziela półwysep od wyspy Korčula. Rozrzucone wioski i osady na południu półwyspu przywołują dawną przeszłość. Skały, roślinność, gaje sosnowe i cyprysowe – wszędzie panuje poczucie ponadczasowości. Na wzgórzach nad morzem opuszczone domy i ogrody, kamienne mury i kolumny kruszą się w słońcu. Cytryny, figi i drzewa migdałowe, zioła i dzikie kwiaty otaczają ogrody i pola wiosek. Historyczne miasto morskich  kapitanów Orebić - ze sklepami, targiem, kawiarniami i restauracjami znajduje się u podnóża góry Sveti Ilija.
Ścieżka w góry na szczyt Sveti Ilija zaczyna się w pobliżu Viganj - chorwackiej stolicy windsurfingu. Miejscowe nadmorskie restauracje i kamieniste plaże przyciągają w miesiącach letnich turystów. Po drugiej stronie kanału znajdują się wyspy Korcula i Mljet. Co warto na półwyspie Pelješac zobaczyć?

Degustacja wina

Półwysep słynie z doskonałego wina. Na Pelješacu można odwiedzić kilka interesujących winiarni.

Jedna z najbardziej znanych nazywa się Grgić i jest zlokalizowana we wsi Trstenik. Została otwarta w 1996 roku przez legendarnego winiarza Miljenko „Mike” Grgicha, który zdobył międzynarodową reputację i sławę w Kalifornii. Odpowiadał on za Chateau Montelena z doliny Napa, którego  Chardonnay pokonało wina renomowanych francuskich konkurentów na słynnym konkursie Sąd Paryski w 1976 roku. Niespodziewane zwycięstwo stało się motywem amerykańskiego filmu „Wino na medal” z 2008 roku. Grgich powrócił do swojej ojczyzny, aby wprowadzić nowoczesne techniki winiarskie na strome zbocza półwyspu Pelješac. Rezultatem jest jego słynny Plavac Mali, ciemnoczerwony o zharmonizowanym smaku, który leżakuje przez 15 miesięcy w specjalnych dębowych beczkach sprowadzanych z Francji. Sprzedawany jest za słuszne pieniądze w najlepszych dubrownickich restauracjach. Ten najwyższej jakości trunek jest najlepszy i tańszy, gdy się go degustuje w winnicy Grgich. Inne odmiany wina o międzynarodowej renomie pochodzące z Pelješacu to Dingač i Postup. Nazwy pochodzą od  regionów półwyspu.

Nakovana – wioska duchów

Nakovana jest znana głównie przez profesjonalnych archeologów, to ważne miejsce neolitu, które wskazuje na osadnictwo sięgające 8000 lat wstecz. Podczas wykopalisk w 1999 r. archeolodzy Stašo Forenbaher (obecnie profesor w Zagrzebiu) i Timothy Kaiser (w Ontario) odkryli przejście do nieznanej dotąd komory. Jest to jedno z najważniejszych odkryć archeologii dalmatyńskiej ostatnich dziesięcioleci. Nienaruszone sanktuarium jaskiniowe z epoki żelaza a zarazem miejsce kultu zawierało ogromną ilość (w większości potłuczonej) ceramiki liczącej dziesiątki tysięcy fragmentów. Stanowisko jest otwarte tylko dla profesjonalnych archeologów. Natomiast opuszczona wioska jest dostępna bezpłatnie dla każdego. Pozostałości osady to labirynt nienaruszonych kamiennych domów z zamkniętymi drzwiami i oknami, połączonych ścieżkami. Wszystko jest trochę zniszczone i zaniedbane, ale warte obejrzenia. Dalsze losy jaskini Nakovana, nie są jasne. Po zakończeniu wykopalisk archeologicznych może się zdarzyć, że stanie się ona pewnego rodzaju centrum dla zwiedzających, ale na to trzeba jeszcze poczekać kilka lat.