Malta odegrała kluczową rolę strategiczną podczas II wojny światowej jako baza sił alianckich. Z tego miejsca sprzymierzeni atakowali dostawy dla wojsk osi w Afryce, w tym dla słynnej Afrika Korps Erwina Rommla. Malta była jednym z najbardziej intensywnie bombardowanych terenów w czasie wojny. W latach 1940-1942 niemieckie i włoskie samoloty wykonały około 3 tysiące nalotów na wyspę. W 1942 roku Malta została odznaczona Krzyżem Jerzego, brytyjskim odznaczeniem za waleczność, w uznaniu wojennej odwagi narodu maltańskiego. Polskie siły zbrojne odegrały istotną rolę w obronie wyspy. Niszczyciel ORP „Kujawiak” zatonął w pobliżu Valletty w czerwcu 1942 roku. W działaniach wojennych na Morzu Śródziemnym, w tym w obronie i zaopatrywaniu archipelagu maltańskiego brały udział niszczyciele: ORP „Garland”, ORP „Piorun”, ORP „Ślązak” oraz okręty podwodne ORP „Dzik” i ORP „Sokół”. Jakie zabytki z okresu II wojny światowej można zwiedzić na Malcie?
Lascaris War Rooms
Pokoje Wojenne Lascaris składają się z podziemnego kompleksu tuneli i komór, w których mieściła się kwatera główna, skąd podczas II wojny światowej prowadzona była obrona Malty. Znajdują się one 45 metrów pod ziemią. Budowane były w latach 1940 - 1943 roku przez Brytyjczyków. Częściowo wykorzystano istniejące już tunele, pierwotnie używane jako kwatery niewolników w czasach Zakonu Świętego Jana. Ten tajny kompleks zawierał sale operacyjne dla każdej z rodzajów broni, skąd koordynowano nie tylko obronę powietrzną Malty, ale także niektóre z największych bitew stoczonych podczas wojny na Morzu Śródziemnym. Lascaris było zaawansowaną kwaterą główną aliantów, skąd generał Eisenhower, admirał Cunningham, marszałek Montgomery i marszałek lotnictwa Tedder kierowali operacją Husky – inwazją na Sycylię w 1943 roku. W latach powojennych stał się kwaterą główną Floty Śródziemnomorskiej Królewskiej Marynarki Wojennej. Później, pod koniec lat 60-tych został przejęty przez NATO z przeznaczeniem na strategiczne centrum komunikacyjne. W 2009 roku podjęto się trudnego zadania odrestaurowania zabytkowego kompleksu. W wyniku tej pracy zwiedzający mogą odkrywać i zwiedzać jedną z najlepiej strzeżonych wojennych tajemnic Malty.
Schrony przeciwlotnicze w Mellieha
Te podziemne schrony chroniły mieszkańców przed bombardowaniami podczas II wojny światowej. Jeden z największych schronów przeciwlotniczych na wyspie, o długości ponad 500 m znajduję się w Mellieha. Schrony zostały wykopane całkowicie ręcznie.
Nurkowanie do wraku HMS Maori
Nazwany na cześć rdzennych mieszkańców Nowej Zelandii - Maorysów, HMS Maori był brytyjskim niszczycielem służącym w czasie II wojny światowej. W 1942 roku został zbombardowany i zatopiony przez niemieckie samoloty przed Wielkim Portem na Malcie. HMS Maori to jeden z wielu wraków z okresu II wojny światowej zlokalizowanych wokół maltańskich wysp. W przeciwieństwie do większości podwodnych stanowisk archeologicznych, do których wymagane jest głębokie nurkowanie z łodzi, do Maori można dostać się z brzegu. Okręt leży na piaszczystym dnie na maksymalnej głębokości 16 metrów i jest popularnym miejscem do eksploracji, zwłaszcza, że znaczna część jego konstrukcji przetrwała do dnia dzisiejszego, w tym niektóre podstawy dział. Dodatkowo we wraku występuje interesujące życie morskie.
