Bektaszyci w Albanii

Rego-Bis, 13.07.2021

Wczasy w Albanii, których bogaty wybór oferuje Biuro Podróży Rego-Bis, obfitują w rozmaite doznania. Jednymi spośród nich są doświadczenia natury etnograficznej, kulturowej czy religijnej. Kiedy wypoczywamy w Albanii podczas pobytu stacjonarnego bądź też zwiedzamy ten piękny kraj w ramach wycieczki objazdowej, z pewnością nie umknie naszej uwadze jego zróżnicowanie religijne. Dziś opowiem Wam o czwartym, obok islamu, rzymskiego katolicyzmu i prawosławia, wyznaniu na terenie tego zachwycającego na różnorakie sposoby państwa. Wyznaniu, dodajmy, chyba najbardziej intrygującym spośród nich wszystkich, a już z pewnością najmniej znanym, zwłaszcza w Polsce, o którym w zasadzie się nie pamięta i pomija najczęściej milczeniem.

Islamscy mistycy w Albanii

Bektaszijja jest niczym innym, tylko sufickim tarikatem (bractwem), powstałym w XIII w. na terenie Anatolii z inicjatywy Bektasza Walego z Niszapuru, któremu zawdzięcza swą nazwę, sufizm zaś z kolei to zbiorcze określenie dla rozmaitych nurtów mistycznych w islamie. Dla sufików charakterystyczny jest synkretyzm religijny, stąd nie powinno dziwić łączenie przez bektaszijję islamu z elementami szamanizmu, zoroastryzmu, chrześcijaństwa czy wiedzy ezoterycznej.

Geneza bractwa

Bektaszytom daleko też do przestrzegania szariatu, prowadzenia dżihadu czy obchodzenia ramadanu. Od chrześcijaństwa natomiast przejęli chrzest, spowiedź, wiarę w odpuszczenie grzechów, a także celibat swoich duchownych. Co ciekawe, mogą też jeść mięso wieprzowe i pić alkohol. Dla bektaszytów charakterystyczne jest również zrównanie roli mężczyzny i kobiety w życiu, jak również wiara w magiczne właściwości liczb. Z niesamowitą pieczołowitością pielęgnują też literacki język turecki. Związane jest to z faktem, iż przez stulecia, aż do 1925 roku, kiedy zlikwidowano w Turcji, w ramach reform młodoturków, zakony sufickie, głównym ośrodkiem bektaszytów był właśnie ten kraj. W Imperium Osmańskim bektaszijja miała dość poważny wpływ na politykę państwa, jako że posiadała całkiem spore wpływy w korpusie janczarów. Ostateczny kształt wierzeniom i praktykom bektaszyckim nadał na początku XVI w. Balım Sultan. Bektaszyci są zgodnie uznawani za heretyków nie tylko przez sunnitów, ale i przez szyitów, mimo że ich religia jest silnie nacechowana szyickim duchem (kult Alego i dwunastu imamów).

Albania stolicą bektaszyzmu

W latach 1925-1967, po kasacie zakonów sufickich i do momentu ogłoszenia Albanii krajem ateistycznym, światową stolicą bektaszyzmu stała się Tirana, a bektaszijja była czwartą, obok islamu, rzymskiego katolicyzmu i prawosławia, konfesją w kraju. Wspólnota bektaszycka odrodziła się w Albanii po 1991 roku i działa dosyć aktywnie, podobnie jak w sąsiednich Kosowie i Macedonii Północnej.

Wczasy w Albanii pełne ciekawostek

A czy Wy kiedykolwiek spotkaliście się z bektaszytami? Jeśli nie, spróbujcie poszukać ich śladów w Albanii, koniecznie z Biurem Podróży Rego-Bis. Najsłynniejsze spośród bektaszyckich teqe (tekke), czyli miejsc kultu tego sufickiego bractwa, znajdują się w okręgu Gjirokastra: Nasibî Tâhir Baba Tekke we Frashër, święte miejsce bektaszystów, ufundowane w 1781 roku, Melan Tekke z 1800 roku, znane centrum pielgrzymkowe zakonu, a także Zall Tekke, najprawdopodobniej najstarsza spośród tych świątyń, datowana na 1780 rok.