Bałkańska biblioteka może być niezwykle ciekawa i urozmaicona...

Szara jesień i mroźna zima to czas, kiedy z niecierpliwością wyczekujemy powrotu słońca. Chcielibyśmy przenieść się chociaż na chwilę na letnią, słoneczną plażę któregoś z zakątków Półwyspu Bałkańskiego. Są na to sposoby! Oczywiście można już dziś sprawdzić ofertę zagranicznych wyjazdów na stronie www.rego-bis.pl i zarezerwować wymarzone wakacje. Można także przeczytać poprzednie artykuły na naszym blogu i poczuć klimat opisywanych miejsc. W coraz większej liczbie sklepów dostępne są zagraniczne produkty spożywcze – turecka chałwa bądź bałkański ajvar. Dzięki nim także można zasmakować wakacji! Co jeszcze warto zrobić, by poczuć że wakacje i wymarzona podróż zbliżają się wielkimi krokami?

Przede wszystkim polecamy książki dotyczące tematyki bałkańskiej, których akcja toczy się w jednym z krajów Półwyspu. Czytając na przykład „Zapach deszczu na Bałkanach” Gordany Kuić, można poczuć się, jakby odbywało się spacer po Sarajewie. Książka jest typową sagą rodzinną, wielowątkową, przedstawiającą losy mieszkańców Jugosławii. To historia wielokulturowa, napisana z naciskiem na losy kobiet, której akcja toczy się od dnia sarajewskiego zamachu na arcyksięcia Ferdynanda aż do wyzwolenie spod hitlerowskiej okupacji Belgradu. Ciekawa powieść o losach mieszkańców Bałkanów, pełna miłości i codziennych problemów, z historią w tle. Podobnie jest z książką „Chwila na miłość” Joanny Stovrag, która również należy do tych nieco lżejszych. Miłość Polki i Bośniaka, opowieść o relacji, rozgrywająca się w późniejszych ramach czasowych niż „Zapach deszczu na Bałkanach”, czyli podczas rozpadu Jugosławii. Obie książki mogą stanowić piękną opowieść o wielokulturowym Sarajewie, które niegdyś stanowiło miejsce otwartości, tolerancji i miłości. Czytając te powieści, bez zagłębiania się w skomplikowane dziejowo fakty, poznamy niesamowitą historię tego miasta.
Fani Bułgarii powinni zapoznać się z książkami „W bałkańskim kociołku. Opowieść o Bułgarii” Bożenny Iliev oraz „Bułgaria. Złoto i rakija” Magdaleny Genow. Pierwsza z powieści napisana jest przez Polkę, która zakochała się w Bułgarze i jej krótki wakacyjny wyjazd przekształcił się w bałkańską przygodę życia. Autorką drugiej pozycji jest Bułgarka wychowana w Polsce, patrząca na ten kraj przez pryzmat swoich bułgarskich dziadków i rodzinnej tradycji. To historie o tym, że Bułgaria to nie tylko piękne kurorty, ale też bogata kultura, smaczne jedzenie, górskie krajobrazy i gościnność. Dzięki Bożennie Iliev i Magdalenie Genow zapragniecie jak najszybciej wybrać się do kraju fantastycznego wina, pełnego pięknych widoków.

Pasjonaci literatury, jak i osoby chcące poznać lepiej albańską kulturę, powinny obowiązkowo w długie jesienne wieczory, sięgnąć po twórczość Ismaila Kadare. O tym pisarzu od lat mawia się, że to realny kandydat do nagrody Nobla. Najważniejszy albański twórca, w swoich dziełach nawiązujący w dyskretny i niemęczący sposób do polityki i historii, którego wiele książek zostało wydanych w języku polskim. Najsłynniejszym dziełem jest „Krew za krew”, jednak warte przeczytania są również m.in. „Pałac snów” i „Ślepy ferman”. Ciekawą książką, nawiązującą do Albanii, mającą także polski wątek, jest „Szofer upadłych królów” Stanisława Figiela. Opowieść o polskim inżynierze, który miał zadbać o dostarczenie królowi Albanii Zogu I trzech nowych limuzyn. Stanisław Figiel to przede wszystkim autor przewodników krajoznawczych, także tych dotyczących Albanii. W powieści wykorzystał swoją wiedzę dotyczącą Kraju Orłów, dodał szczyptę informacji historycznych i uatrakcyjnił całość ciekawą fabułą! Osoby, które zaś szukają większej dawki informacji dotyczących tego kraju i chcą zrozumieć jego historię, powinny sięgnąć po reportaż Małgorzaty Rejmer „Błoto słodsze niż miód”. Autorka ta napisała zresztą także bardzo dobrą książkę dotyczącą Rumunii, która również warta jest polecenia, czyli „Bukareszt, kurz i krew”.

Problematyka kultury i historii Bałkanów jest skomplikowana i wielowątkowa. O różnorodnych stereotypach związanych z tym regionem Europy, o tym skąd się wzięły i jak jest naprawdę, ciekawie pisze także Božidar Jezernik w książce „Dzika Europa. Bałkany w oczach zachodnich podróżników”. Ten sam autor ma na swoim koncie również ciekawy obszerny esej dotyczący tradycji picia kawy na Bałkanach, który nosi po prostu tytuł „Kawa”. To pozycja obowiązkowa dla wszystkich miłośników czarnego trunku. Wiele dzieł tłumaczących bałkańskie zaszłości jest nieco bardziej skomplikowanych, jednak warto po nie sięgnąć, by lepiej zrozumieć odwiedzane regiony. Pomocna może być twórczość Ivan Čolovicia i jego zbiory esejów „Polityka symboli. Eseje o antropologii politycznej” i „Bałkany terror kultury. Wybór esejów”. Warto zapoznać się z chorwacką literaturą kobiecą, np. „Kultura kłamstwa” Dubravki Ugrešić  i „Oni nie skrzywdziliby nawet muchy” Slavenki Drakulić. Polskim poruszającym reportażem, napisanym w bardzo ciekawy sposób i dotyczącym tematyki wojny w byłej Jugosławii jest także „Jakbyś kamień jadła” Wojciecha Tochmana.
Poszukując informacji o najsłynniejszych pisarzach Półwyspu, nie można przeoczyć także Ivo Andricia, czyli jedynego Noblisty z dziedziny literatury pochodzącego z krajów  byłej Jugosławii. Urodzony w bośniackim Travniku, żyjący w czarnogórskim Herceg Novi, ostatnie dni życia spędził w Belgradzie. Prawdziwy Jugosłowianin, którego „Most na Drinie” zyskał światową sławę. Oprócz tej powieści, warto sięgnąć po opowiadania Andricia, książki „Przeklęte podwórze” oraz „Kronika trawnicka”. Pozostając w temacie Noblistów nie można pominąć Turka Orhana Pamuka, który w swojej powieści „Śnieg” przedstawia nam swoją ojczyznę. Fani Turcji powinni sięgnąć także po „Merhaba. Reportaże z tomu „Zabójca z miasta moreli” i osobisty słownik turecko-polski” Witolda Szabłowskiego.
Bałkańska biblioteka może być niezwykle ciekawa i urozmaicona. Dzięki wtopieniu się w klimat opisany w powieściach i reportażach, podczas wakacyjnych podróży, zrozumiemy dużo więcej z otaczającego nas świata i będziemy czujnie zwracać uwagę na detale delektując się prawdziwą bałkańską atmosferą!